Tymczasowe aresztowanie

Stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na podstawie art. 258 § 2 k.p.k.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2024 r. o sygn. II KZ 22/24: „Należy wskazać na to, że w art. 258 § 2 k.p.k. ustawodawca wyodrębnił dwa punkty odniesienia stanowiące przesłanki ewentualnego stosowania tymczasowego aresztowania: zarzucenie oskarżonemu popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat albo orzeczenie przez sąd pierwszej instancji kary pozbawienia wolności nie niższej niż 3 lata.
Pierwsza z tych przesłanek znajduje zastosowanie tylko w sytuacji, w której postępowanie doszło do fazy wydania merytorycznego rozstrzygnięcia skazującego na karę pozbawienia wolności. Druga stanowi punkt odniesienia w tych wszystkich układach, w których izolacyjny środek zapobiegawczy jest stosowany po wydaniu orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności o określonym parametrze surowości przez sąd pierwszej instancji. (…)
Podstawą dla dokonywania ustaleń co do istnienia przesłanki stosowania nieizolacyjnego środka zapobiegawczego, nawiązującej do surowości kary wymierzonej oskarżonemu przez sąd pierwszej instancji (art. 258 § 2 k.p.k.) jest wymiar realnie grożącej oskarżonemu kary. Sąd stosując tymczasowe aresztowanie winien zatem uwzględnić kompleksowo wszystkie zaszłości związane z wykonaniem kary, które – in concreto – mogą prowadzić do oceny, że orzeczona przez sąd a quo kara pozbawienia wolności w określonym wymiarze (trzy lata lub kara surowsza) w dacie stosowania środka zapobiegawczego nie uzasadnia już przyjęcia istnienia domniemania destabilizacji toku postępowania.”

Art. 258 k.p.k.

§ 1. Tymczasowe aresztowanie i pozostałe środki zapobiegawcze
można stosować, jeżeli zachodzi:
1) uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy
nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu;
2) uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych
zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie
karne.
§ 2. Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku
zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej
8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie
niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania w celu
zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania może być uzasadniona grożącą
oskarżonemu surową karą.
§ 3. Środek zapobiegawczy można wyjątkowo zastosować także wtedy, gdy
zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni
lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub
bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa
groził.
§ 4. Decydując o zastosowaniu określonego środka zapobiegawczego,
uwzględnia się rodzaj i charakter obaw wskazanych w § 1–3, przyjętych za podstawę
stosowania danego środka oraz nasilenie ich zagrożenia dla prawidłowego przebiegu
postępowania w określonym jego stadium.
Adwokat Kartuzy
Prawnik Kartuzy
Obrona w sprawach karnych